Duitse militairen worden opgepakt door de Britten, maar ook
door leden van het verzet. Veel Duitsers in Oss horen niet tot degevechtseenheden, maar hebben ondersteunende functies.
Foto: Leo van den Bergh, september 1944

Wat is het je waard?

In oktober 2018 hebben alle scholen voor primair en voortgezet onderwijs in de gemeente Oss het boekje 'Wat is het je Waard' gratis ontvangen, namens het Stadsarchief Oss en Erfgoed Brabant. Dit project behandelt de Tweede Wereldoorlog en is geschikt voor groep 7 en 8 van het primair onderwijs en klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs.

Het concept is enkele jaren geleden, in 2014, in Veghel ontwikkeld tijdens de herdenking van 70 jaar Operatie Market Graden. Het is recent door het Stadsarchief Oss en Erfgoed Brabant aangevuld met verhalen en bronnen uit Oss.
Het bijzondere is dat het materiaal vooral bedoeld is om het gesprek aan te kunnen gaan met de leerlingen over morele dilemma's. Vraagstukken die speelden in de oorlog; maar een parallel met de tegenwoordige tijd kan door de docent snel getrokken worden.

Hier is het boekje als pdf-bestand te bekijken.

Meer bronnen

Beeldmateriaal
Op onze collectiewebsite zijn mooie foto's van de Osse fotograaf Leo van den Bergh te zien uit de Tweede Wereldoorlog, met de nadruk op de bevrijding in deze regio in september 1944.
Je kunt op de site bij Beeldcollectie bijvoorbeeld zoeken op: Leo van den Bergh en bij periode: 1940 - 1945 invullen. Of zoek op termen als oorlog of burgemeester.

Louis de Bourbon, burgemeester in Oss in oorlogstijd, houdt een toespraak tijdens zijn installatie op 17 april 1941. Hij staat voor het gemeentehuis (nu Museum Jan Cunen). Foto: Persbureau Het Zuiden.

Interessante websites en films

Werkgroep struikelstenen Oss: veel informatie, films, routes etc over de Joodse inwoners van Oss tijdens de Tweede Wereldoorlog

Aflevering Bevrijding Oss van de serie 'Gelukkig hebben we de foto's nog', gemaakt door D-tv in samenwerking met het Stadsarchief

Film 'Ik ken hun namen' van filmclub Oase

Boek Opdat zij niet vergeten worden, van Guus Hes en Jan Bader, op website Werkgroep struikelstenen Oss.

Osse canon, vensters 35 en 36, bezetting en bevrijding

Brabants Historisch Informatiecentrum (BHIC)

NPO - Televisiserie De Oorlog, aflevering 4 over keuzes en dilemma's tijdens de oorlog (2009)

Nederland in de Tweede Wereldoorlog

Yadvashem, informatie over de onderscheiding voor Louis de Bourbon in 1999, burgemeester in oorlogstijd in Oss

Artikel Joodse gemeenschap in Oss behorende bij de Doorlopende leerlijn

Website over Mia Scholten van den Bergh en de Tweede Wereldoorlog in Oss

Archiefinventaris met omschrijving afscheidsbrief Louis de Bourbon. Deze zit in de collectie van het BHIC.

Installatie van NSB-burgemeester Hermanus van Apeldoorn op 17 maart 1944. Fotograaf: Fotodienst der N.S.B.

Boeken

Hes, G. en J. Bader: 'Opdat zij niet vergeten worden' Oss, 1993. Nummer 0996.

Leijten, C.F.J.M.: Stilstaan bij de struikelstenen in Oss: Een mens is pas vergeten als zijn naam vergeten is' Oss, 2014. Nummer 2423.

Ridder, W.A.H. den: 'Collaboratie of Verzet? Een onderzoek naar de houding van de Osse burgemeesters tijdens de Tweede Wereldoorlog' Oss, 1995. Nummer 1178.

Deze boeken en tijdschriften zijn alleen in te zien (ook tijdens de openingstijden van de bibliotheek), niet te leen.

Bedankkaartje van Hermanus Apeldoorn naar aanleiding van zijn installatie als (NSB)burgemeester van Oss. Hij werd geïnstalleerd op 17 maart 1944, maar kwam op 10 augustus 1944 om het leven bij een moordaanslag in Ravenstein.

Artikelen

Ridder, W.A.H. den: 'Onderscheiding bevestigt heldenrol Louis de Bourbon' in: Tussentijds, jaargang 5, nummer 2. Oss, 1999.

Ridder, W.A.H. den: 'Een reactie op het artikel van Joop Thuring' in: Tussentijds, jaargang 7, nummer 1. Oss, 2001.

Pieters, R.: 'Louis Jean Henri Charles Adelberth de Bourbon. Mei 1941-1943 burgemeester van Oss. Sept. 1944-1946 waarnemend burgemeester van Oss' in: Tussentijds 2/14. Oss, 2014.

Thuring, J.: 'Louis de Bourbon, verzetsrol of 'Heldenrol'?' in: Tussentijds, jaargang 7, nummer 1. Oss, 2001.

Deze boeken en tijdschriften zijn alleen in te zien (ook tijdens de openingstijden van de bibliotheek), niet te leen. Het tijdschrift Tussentijds is ook online te bekijken, op de website van De Werkende Mens, historische kring voor Oss en omgeving.