Foto: Tekening uit het burgemeestersboek.

Op 27 december 1933 overlijdt Juffrouw Elisabeth van Claarenbeek in haar huis op de Landpoortstraat te Ravenstein. In haar nalatenschap bevindt zich een groot handgeschreven boek, versierd met mooie tekeningen en oude kaarten. Het boek is geschreven door haar vader Reinerius Aloysius Arnoldus van Claarenbeek, die bijna de halve negentiende eeuw burgemeester van Ravenstein is geweest.

Reinerius beschrijft in het boek in een mooi handschrift de geschiedenis van Ravenstein. De meeste stukken heeft hij overgeschreven uit de boeken van C.R. Hermans over Ravenstein, maar hij heeft de informatie anders gerangschikt en nieuwe informatie toegevoegd, bijvoorbeeld over archeologische vondsten bij Deursen. Daar heeft hij bovendien fraaie tekeningen van gemaakt. Maar hij heeft ook niet geschroomd kaarten en teksten uit oude drukken in zijn boek op te nemen. Veel aandacht besteedt hij aan de geschiedenis van het onderwijs en de kerk. Helaas hebben latere generaties een deel van de teksten voorzien van onderstrepingen en aantekeningen met pen en een aantal van de tekeningen gefixeerd met plakband. Toch is het boek in redelijk goede staat en mooi om te zien.

Reinerius A.A. van Claarenbeek werd geboren op 9 november 1813 te Ravenstein als zoon van een bierbrouwer en schepen. De jonge man is geïnteresseerd in geschiedenis en archeologie en kan goed tekenen en schilderen. Misschien was hij leerling van het in 1812 opgerichte tekeninstituut in Den Bosch. Hij trouwt op 18 september 1844 met Henrietta van Oirschot, geboren op 10 oktober 1821 te Eindhoven; zij krijgen samen 5 kinderen. Zij wonen op de hoek van de Brouwerijstraat in een groot huis met meerdere dienstboden en brouwersknechten. Later bouwt hij een nieuw huis met de ingang op de Landpoortstraat. De helft van dit huis werd vele jaren gebruikt als postkantoor.

Foto: Portret van R.A.A. van Claarenbeek.

In 1851 wordt Reinerius burgemeester van Ravenstein als opvolger van J. van Ermel. Na zijn ambtsaanvaarding zet hij zich onmiddellijk in voor de oprichting van een tekenschool in Ravenstein, bedoeld voor de jongens die niet het voorgezet onderwijs op de Latijnse school kunnen bezoeken. In het gemeenteverslag van 1853 en 1854 doet hij uitgebreid verslag van de successen van deze school. In zijn tijd ontwikkelt zich uit enkele ambachten een kleine industrie in Ravenstein: Suermondt (leer), Caners (smederij) en Meulemans (graan). Het belangrijkste gebeuren is echter de opening van het station aan de spoorweg van Nijmegen naar Den Bosch in 1874 en daaraan voorafgaande de bouw van de spoorbrug.

Reinerius van Claarenbeek houdt het burgemeesterambt tot zijn overlijden op 17 april 1896; hij is dan 82 jaar oud en ruim 45 jaar lang burgemeester geweest. De brouwerij is al enkele jaren eerder verkocht aan H. Teulings. Hij wordt opgevolgd door zijn oudste zoon A.A.C.T. (Antoon) van Claarenbeek.

Antoon van Claarenbeek houdt het burgemeestersambt tot 1912 en wordt dan opgevolgd door zijn zwager J.A.A.J.M. (Jan) Ridder de van der Schueren. Tot zijn overlijden in 1922 leeft Antoon -hij is altijd vrijgezel gebleven- als ambteloos burger samen met zijn zusters Maria (+1913) en Elisabeth in het ouderlijk huis. Tante Betsy, zoals zij door familie werd genoemd, overlijdt in 1933 enkele weken voor haar 80ste verjaardag. Na haar dood vindt haar nicht Henriette van den Bogaard het bovengenoemde handgeschreven boek. Henriette's dochter Jacobine van de Bogaard (1923-2008) schenkt dit boek in 2006 aan de burgemeester van Oss, de heer Klitsie, zijnde de opvolger van drie generaties burgermeesters uit de familie Van Claarenbeek. Burgemeester Klitsie heeft het boek overgedragen aan het Stadsarchief.

Het Stadsarchief heeft het boek laten restaureren en vervolgens gedigitaliseerd. Het boek is via de bladeraar te bekijken. 

Foto: Titelblad van het burgemeestersboek.

Tekst: Agnes Lewe.
Dit artikel is onder de rubriek "Uit het Stadsarchief" in juli 2010 verschenen in de Regio Oss.