Als je elders vertelt dat je uit Oss komt, is de reactie regelmatig: “De stad van de bende, de pil, de rookworst en de SP”. Samen met het feit dat de SP dit najaar 50 jaar bestaat, heeft dit imago geleid tot een nieuwe uitgave in de serie ‘Verhalen uit het Stadsarchief’. Stadsgids Fred Tijs schreef het boekje met de titel ‘Gouden tomaat. Vijftig jaar Socialistische Partij’. Het is te koop aan onze balie voor slechts 5 euro. Contant en gepast betalen vinden we fijn.

De jongens van de Peperstraat

Iedereen kent Oss, ondanks zijn middeleeuwse verleden, vooral als een echte industriestad. Een vruchtbare voedingsbodem voor de opkomst van een socialistische beweging. Vanaf 1972 had de SP, toen nog geschreven als Socialistiese Partij, een pand in hartje Oss in de Peperstraat van waaruit gewerkt werd. De leden stonden dan ook bekend als ‘de jongens van de Peperstraat’. In 1974 deed de SP in Nijmegen en Oss voor het eerst mee met de gemeenteraadsverkiezingen. In Oss won de partij drie zetels. “Links is los in Oss”, schreef een landelijke krant. Bijzonder is dat de SP vanuit Oss een sprong naar de landelijke politiek maakte. Die ontwikkeling is het gevolg van een combinatie die zich in de afgelopen halve eeuw in Oss voordeed: een brede en zeer actieve club betrokkenen met enkele boegbeelden, die het lokale initiatief naar het nationale podium konden tillen. In 1994 kwam de SP met twee zetels in de Tweede Kamer. Zodoende is Oss nu niet langer alleen de stad van de bende, van de pil en de rookworst, maar net zo goed de stad van de SP.

Verhalen uit het Stadsarchief

Het Stadsarchief Oss presenteert in de reeks ‘Verhalen uit het Stadsarchief’ diverse lokale geschiedenissen die de stad en de regio hebben gemaakt tot wat ze nu zijn. Daarbij is in het recente verleden aandacht geweest voor de historie van de kroegen en brouwerijen in Oss (2018) de Osse atoomschuilkelder (2020) en voor het eeuwfeest van de Osse bibliotheek (2021). Deze nieuwe uitgave, nummer 12, behandelt een bijzondere politieke en maatschappelijke geschiedenis die onlosmakelijk verbonden is met Oss, en die de stad tegelijkertijd ook weer heeft verbonden aan de rest van het land: het ontstaan en de ontwikkeling van de Socialistische Partij.