Vanaf 13 november 2018 tot en met 10 februari 2019 was de tentoonstelling te zien: Bergoss - werken bij de "wattenjood".
In deze kleinschalige tentoonstelling werd met foto's uit onze collectie en door middel van voorwerpen en documenten uit de collectie van Museum Jan Cunen en het Brabants Historisch Informatiecentrum de geschiedenis van dit bekende Osse bedrijf getoond.

Van klein naar groot

De grote tapijtfabriek Bergoss startte klein: Daniël van den Bergh begon in 1856 een wattenfabriekje in de Osse binnenstad. Meer dan een werkplaats waar oude lompen verwerkt werden tot vulmateriaal voor kussens en stofferingen, was dit aanvankelijk niet. Stukje bij beetje groeide de onderneming uit tot een grote fabriek voor tapijten en meubelstoffen. Het was een familiebedrijf, gerund door leden van de Joodse familie Van den Bergh. Een andere tak van dezelfde familie was groot geworden in de boter- en margarinehandel. Al ver voor de Tweede Wereldoorlog hadden Ossenaren daarom een weinig subtiele manier gevonden om duidelijk te maken bij welke Van den Bergh zij nu precies hun boterham verdienden: de margarinefabriek was van de "boterjood", de tapijten kwamen van de "wattenjood".
Het bedrijf groeide snel, honderden Ossenaren hebben hier gewerkt. In 1931, bij het 75-jarig jubileum van het bedrijf, liet zelfs koningin Wilhelmina haar waardering voor de onderneming van de Gebroeders van den Bergh blijken en mocht Bergoss zich voortaan "koninklijk" noemen. Maar in 1982 ging Bergoss failliet. Voormalige concurrent Desso nam het terrein én de naam over en ging "Bergoss" als eigen merk voeren. De tapijtindustrie verdween uit Oss. In de jaren 90 en het begin van deze eeuw zijn veel van de oude fabriekspanden gesloopt. Gelukkig zijn enkele markante bouwwerken zoals de "blauwe zolder" (nu restaurant Cordial en hotel de Weverij), de kantoorvilla en een deel van de sheddaken in het huidige Berghkwartier bewaard gebleven.

Boek 'Bergoss over de vloer'

Onze oud-archivaris Agnes Lewe heeft uitgebreid onderzoek gedaan in de bedrijfsarchieven van Bergoss, die opgeslagen liggen bij het Brabants Historisch Informatiecentrum in 's-Hertogenbosch. Aan de hand hiervan heeft zij een boek geschreven, rijk geïllustreerd met foto's uit de collectie van het Stadsarchief Oss: 'Bergoss over de vloer. De geschiedenis van de NV Gebroeders van den Bergh 1856 - 1982' . Dit boek is vanaf vrijdag 14 december 2018 voor 23,50 euro te koop bij de balie van het Stadsarchief en de Bibliotheek Oss en bij boekhandel Derijks in Oss. Uitgever is Iris Uitgeverij uit Berghem, de vormgeving is van GertJan Bloemers.

Lezing Bergoss

Agnes Lewe, onze ex-archivaris en auteur van het boek 'Bergoss voer de vloer', heeft begin 2019 twee maal een drukbezochte lezing gegeven over het bedrijf en de familie Van den Bergh.