OSSE HISTORIE
MAANDAG 18 SEPTEMBER 1944
Bevrijdingsdagboeken
Van 17 tot en met 27 september 2014 zet het Stadsarchief elke dag fragmenten uit dagboeken op de site van verschillende mensen die de bevrijding van Oss hebben meegemaakt. Dit zijn hele verschillende mensen; een broeder, frater, journalist en twee inwoners van Oss. In de inleidende tekst leest u meer over deze schrijvers.
Pater Simplicius: 's middags om 12 uur: De afgelopen nacht was het over het algemeen zeer rustig. Gisterenavond tussen 10 en 12 uur vlogen hier nog wel verschillende Engelse vliegtuigen over, maar omdat het een stikdonkere nacht was en er ook geen lichtkogels stonden, was er niets te zien. Om 12 uur ging ik naar bed en werd vanmorgen om 7 uur wakker, toen mijn wekker met veel geraas afliep. Deze week moet ik elke dag naar Berghem om daar om 8 uur de H.Mis te lezen. Toen ik mij om half acht per fiets daarheen begaf, stonden in Oss zes Duitse soldaten, gepakt en gezakt. Een eindje verder passeerde mij een vrachtauto, volgeladen met Duitse soldaten. Dicht bij Berghem werd ik door iemand gewaarschuwd, dat er in Berghem door de Duitsers fietsen gevorderd werden. Van den Pastoor in Berghem hoorde ik, dat de Duitsers werkelijk vijf fietsen hadden opgevorderd. Na de H.Mis reed ik door de hei met mijn karretje weer naar huis terug. Deze voormiddag was er geen vliegtuig te bekennen. In de verte hoorden we een voortdurend kanongebulder en soms mitrailleurvuur. De berichten zijn schaars; alleen werd als zeker bekend, dat de stad Grave door de Engelsen veroverd is en dat bij Veghel en St. Oedenrode ook vliegtuigen met zweefvliegtuigen geland zijn. Nu is het kwart over twaalf. We gaan eten.
's avonds om 6 uur: Na een genoeglijk en ongestoord dutje baden we Rozenhoedje, Vesper en Completen in koor. Alles was rustig. Om een uur of drie liep ik in de tuin en ik zag een zes-tal Engelse jagers, die hier boven Oss en omstreken in razende vaart rondvlogen. Dit was weer het teken, dat er iets bijzonder op komst was. En waarachtig, het schouwspel van gisteren begon opnieuw. Na enkele minuten hing de lucht weer vol van Engelse machines, die hun zweefvliegtuigen naar hun landingsterrein brachten. Dit begon om ongeveer drie uur en duurde tot kwart over vier. Als ik het goed heb, waren er dit maal nog meer dan gisteren, zeker meer dan duizend. Ik ben ook een poosje boven het platte dak van ons klooster geweest, Het was een schitterend gezicht: aan alle kanten gingen de Tommies voorbij en overal ook stonden de mensen op de daken het schouwspel gade te slaan. Het was prachtig. Onder de Metten, die wij om vijf uur baden op het koor, kwamen er nogmaals massa's Engelse zweefvliegtuigen over, maar die hebben we niet gezien. Hier boven het klooster werd ook nog een zweefvliegtuig losgelaten, en kwam dicht in de buurt neer. Onze bevrijders zijn in aantocht. Wat we nog zullen meemaken, weten we niet. Mr. Louis de Bourbon, ondergedoken Burgemeester van Oss, zou benoemd zijn tot Commandant van het bevrijdingsleger in Oost-Brabant. We verlangen de eerste Engelsen te zien. Leve Wilhelmina --- Leve Nederland! Tot vanavond 10 uur.
's avonds om 10 uur: Het overige gedeelte van deze gedenkwaardige dag verliep betrekkelijk rustig. Slecht enkele Engelse vliegtuigen kwamen hier sedert zes uur nog overgevlogen. Men kan haast niet geloven, dat niet ver hiervandaan hard gevochten wordt tussen de Duitse soldaten en de Engelse troepen, die gisteren en eergisteren hier aan land zijn gezet. De berichten van hedenavond: Verschillende dorpen zijn door de Geallieerden bezet. Plaatsen worden niet genoemd, maar zeker is, dat Grave en Wychen door de Engelsen bezet zijn. Ook is het Tweede Engelse Leger de Zuidelijke grens van ons land overgetrokken en heeft Valkenswaard bezet, een stadje 10 K.M. ten Zuiden van Eindhoven. De Bourbon, de oud-Burgemeester van Oss, die nu reeds meer dan vier jaar als onderduiker leefde, is weer opgedaagd. Zijn auto kwam vandaag te voorschijn uit een Engelse zweefvliegtuig. Geruchten gaan, dat we het schouwspel van de Engelse zweefvliegtuigen nog enkele dagen opnieuw zullen zien krijgen. Voorts weet men nog te vertellen, dat het aantal der Zondag gelande vliegtuigen 1000 bedroeg. We wachten nu de dag van morgen rustig af. Wederom zijn wij een dag dichter bij onze "bevrijding" Wel te rusten!
Henk Neuschäfer: 's-Morgens geen activiteiten in de lucht. '-Middags opnieuw een groote luchtvloot met zweefvliegtuigen. Volgens schatting zijn er nóg meer vliegtuigen dan gisteren. Valschermtroepen (geallieerde) worden in de omstreek van Veghel neergelaten. Een glider daalt zelfs op "Den Brand". De Duitsche troepen in Oss bewaken de weermachtstreinen op het stationsemplacement en schieten daarbij één Ossenaar, die uit een wagon wilde plunderen, dood.
Frater Helenus: De halve communiteit trok deze namiddag de polder in om nogmaals getuige te zijn van het schitterend schouwspel waarvan we gisteren zo genoten. Circa half drie golfde nieuwe drommen zweefvliegtuigen over onze stad. Waarnemers vertelden dat er meer dan duizend waren gepasseerd.
Johannes Post: 's Morgens op de fabriek is ieder vol van deze nooit geziene hoeveelheden vliegtuigen. De heele morgen wordt geleefd op geruchten en verder veel gestudeerd en gestrateegd op kaarten. Ieder verwacht versterkingen voor de gelande troepen maar om een uur, als wij naar huis gaan is er nog niets aan de hand. Om twee uur zijn er wat jagers maar pas tegen 3 uur komt opnieuw de orkaan van vliegtuigen opzetten. Weer landt er een 'glider' bij Oss nu in de polder bij de "Brand'. Hier blijken bij aanwezig te zijn burg. de Bourbon en Dr. Stolz. welke inmiddels dus weer opduiken. Na de gliders komen er weer massa's toestellen zonder "glider". Deze vliegen zo laag dat sommigen de takken van de bomen meesleepen. Vanaf de fabriek waar iedereen op het dak ligt of staat is dit duidelijk te zien. Route hoofdzakelijk langs Bosschebaan daarna over Oss terug. De Piloten zwaaien tegen de menschen op straat. Er wordt geen luchtalarm meer gegeven. Op de fabriek worden nog zooveel mogelijk kostbare toestellen en onvervangbare gegevens geborgen. Zoodoende is werken practisch niet meer mogelijk. Juff. Wiesinger had in Veghel contact met Amerikanen.
"De Sirene": Gisteren had iedereen vrij, omdat het Zondag was en omdat ons de Zondag nog niet door de Duitsers was ontnomen. Derhalve kon iedereen ook getuige zijn van het reeds gememoreerde en imposante schouwspel. Vandaag moest er weer worden gewerkt. Of het ook gedaan is, betwijfel ik. Na de gebeurtenissen van gisteren was iedereen vol verwachting. En ja! Vanmiddag om een uur of drie kwamen „ze" - dat waren natuurlijk de vliegtuigen! - weer. Op dezelfde manier als daags tevoren, alleen wat minder in aantal. Toch nog honderden en honderden. En tusse de zware bommenwerpers buitelden de snelle jagers in speelse capriolen. Na veertien dagen van spanning schijnt de bevrijding inderdaad zeem nabij te zijn. Vol verwachting klopt ons hart. We worden als kinderen die veel goeds en moois in het vooruitzicht zien.... Vandaag zijn er ook berichten uit Engeland gekomen en in onze „Sirene" kunnen we nu al de feiten van gisteren mededelen. Zondagmorgen zijn inderdaad Duitse stellingen gebombardeerd en beschoten. In de middaguren zijn de luchtlandingstroepen van het eerste Engelse luchtlandingsleger op vaderlandse bodem ten Zuiden van de Rijn en de Lek geland. Een geheel leger daalde vanuit de lucht neer, een geheel leger van bevrijders! Dit is derhalve de invasie in Nederland! Geen invasie vanuit de zee, maar uit de hogere regionen.... Nu weten we ook, hoeveel toestellen er gisteren boven het Zuiden daverden. Het waren er meer dan duizend! En dan: Het tweede Britse leger rukt vanuit België op naar Brabant. Prachtig.. 't Kan niet beter.. Wederom bevat „De Sirene" invasie instructies. Die instructies kunnen voor ons nog geweldige betekenis gaan krijgen. Wanneer zullen we al deze instructies kunnen gaan opvolgen. Want wanneer het zo ver is.... Een enthousiaste lezer offerde 10 gulden ter ere van de bekering van de SS man Bouscholte, een ander had een gift over voor de vlucht van „Stannie" (van der Wielen). Verder brengen we vandaag naar aanleiding van de bevrijding van Maastricht een mooi gedicht „Ze komen". Er roert iets in je wanneer je de berichten over de bevrijde gebieden hoort. Nog even de tanden op elkaar. Wie weet, hoe kort nog!
Terug
|