|
OSSE HISTORIE
BEVRIJDINGSDAGBOEKEN
inleiding op de bevrijding van Oss
De bevrijding van Oss was voor de mensen die het mee hebben gemaakt een ingrijpende gebeurtenis. Sommige hebben opgeschreven wat zij in die dagen hebben beleefd, omdat zij het belangrijk vonden, omdat zij het later aan hun familie wilden kunnen vertellen of omdat zij voor hun werk aantekeningen wilden maken. Het Stadsarchief heeft in de loop der tijd verschillende van deze dagboeken verzameld en zal in de komende twee weken, van 17 september tot en met 26 september 2014, elke dag daaruit publiceren. Zo kunnen we nu lezen wat de schrijvers precies 70 jaar geleden zagen en beleefden. De schrijvers waren heel verschillende mensen. Wij stellen ze hier voor.
 Pater Simplicius Rouhof was een jonge karmeliet, geboren op 5 december 1916 in Bernerbroek in Twente. Hij was in 1937 ingetreden en in juli 1943 tot priester gewijd. Hoe hij is Oss terecht is gekomen weten we niet. Hij vertrekt na het einde van de oorlog naar Aalsmeer om daar assistentiepater te worden. Maar vrij snel openbaart zich een ziekte bij hem (vermoedelijk tuberculoze) en wordt hij opgenomen in een sanatorium in Zevenaar. Daar overlijdt hij in 1947, slechts 31 jaar oud. Hij schrijft het dagboek zodat "ze later bij ons thuis in Bornerbroek kunnen lezen, hoe het mij in die dagen is vergaan, toen er geen enkel contact tussen Oss en Bornerbroek mogelijk was." Het originele dagboek ligt in het archief van de karmelieten in Boxmeer. Het stadsarchief beschikt over een kopie.
 Hendrik Neuschäfer was chef van de buitenlandse verkoopafdeling van Zwanenberg en woonde destijds met zijn gezin op de Kruisstraat 81. Tussentijds heeft in de uitgave 1 en 2/jg. 9 (2003) stukken daaruit gepubliceerd.
 Frater M. Helenus, geboren in 1920 in Tilburg als Nicolaus van Bavel, was in de tijd onderwijzer aan de School A van de fraters in De Koornstraat. Ook hij was dus nog een jonge man. Dat is ook te merken aan zijn schrijfstijl, die soms erg "studentikoos" is. Inderdaad was hij destijds nog bezig zijn hoofdakte als onderwijzer te halen. In 1946 verlaat hij Oss en wordt onderwijzer in Utrecht. Onder het pseudoniem "Ko de Held" schreef hij in het tijdschrift "De Engelbewaarder". In 1953 verlaat hij de congregatie maar blijft actief als onderwijzer en schrijver. Van zijn dagboek heeft het stadsarchief een kopie.
Dit dagboek verscheen vanaf april 1949 in meerdere afleveringen in "De Sirene - Katholiek Dagblad voor Oss en omgeving". Wie de schrijver is was niet te achterhalen. We weten alleen dat hij (?) betrokken was bij de ondergrondse krant De Sirene. Het Stadsarchief beschikt slechts over de knipsels van de artikelenreeks.
Ir. Johannes Post was werkzaam voor Organon en woonde toen met zijn gezin in de Kromstraat 19. Het dagboek stond eerder in Tussentijds 2/jg. 11 (2005).
 Van de Osse afdeling van het Rode Kruis is ook een soort dagboek bewaard. Daarin wordt verslag gedaan van hun werkzaamheden vanaf 19 september 1944. Het "dagboek" is vermoedelijk enige jaren later geschreven door de oud-secretaris van de afdeling, J.H. Herberts op basis van aantekeningen en rapporten uit de bevrijdingstijd. Het Stadsarchief beschikt over dit stuk, dat nog niet eerder gepubliceerd is.
Niet iedereen heeft elke dag iets opgeschreven en niet iedereen heeft even veel geschreven. Ook in stijl en taalgebruik verschillen de schrijvers van elkaar. Maar samen geven zij een beeld van de bevrijding op 19 september 1944 en de spannende dagen die daarop volgen. Van 17 tot en met 26 september worden hier elke dag fragmenten uit de dagboeken gepubliceerd.
Terug
|