In het archief van de UVG, de Unilever Vlees Groep Oss, bevindt zich deze 'Modern Store Layout Kit'. Het ziet eruit als een blokkendoos, en dat is het ook. Lang voor de uitvinding van het CAD-tekenen op de computer werd het gebruikt door vertegenwoordigers. Met behulp van de gekleurde blokjes konden zij samen met winkeliers de inrichting van een nieuwe winkel bespreken. Bij de Kit zit een instructieboekje waarin voorbeelden voor winkelinrichting staan, afkomstig uit het Amerikaanse tijdschrift 'The Progessive Grocer'. Ditzelfde tijdschrift inspireerde in 1948 de gebroeders Van Woerkom in Nijmegen tot het openen van de eerste zelfbedieningszaak in Nederland. Deze Layout Kit is gemaakt door Scott Store Advisory Service, Pennsylvania (USA), een afdeling van de Scott papierfabriek. Het is helaas niet te achterhalen in welk jaar de Kit gemaakt is. Gezien de inhoud zou hij rond 1960 uitgegeven kunnen zijn.

De ‘Modern Store Layout Kit', ofwel: een handige blokkendoos (beide foto's Stadsarchief Oss).

Lange weg
De doos heeft een lange weg naar het Stadarchief in Oss afgelegd. Op het deksel zien we een particulier adres in Deventer. Daar was de vleeswarenfabriek Anton Hunnik gevestigd, die in 1964 werd overgenomen door Zwanenberg Slachterijen en Fabrieken. Zwanenberg fuseerde in 1978 met Unilever, die kort daarvoor een andere Osse vleesfabriek had overgenomen: Hartog, de producent van Unox. De bedrijfsarchieven van de fusiepartners werden toen overgedragen aan het Rijksarchief te 's-Hertogenbosch, het huidige BHIC (Brabants Historisch Informatiecentrum). Een grote hoeveelheid documentatiemateriaal kwam jaren later via het Museum Jan Cunen in Oss terecht bij het streekarchief Brabant-Noordoost, en vervolgens bij het Stadsarchief Oss. Uit de summiere plaatsingslijst weten we dat deze doos afkomstig is van de firma Zwanenberg. Of zij daarvoor is gebruikt door Hunnik of daarna door UVG, valt niet te achterhalen.

Krakkemikkige hanenpoten
Het doosje is duidelijk gebruikt door meerdere mensen, die ieder het instructieboekje van een eigen vertaling hebben voorzien. Het blauwe blokje is voor de een 'koeling', voor de ander 'diepvries of vis, boter, groenten' en voor de derde een 'open koelkast'. Weer anderen schreven de benaming niet in het boekje, maar met krakkemikkige hanenpoten direct op de blokjes. Daardoor lijken die nog meer op kinderspeelgoed. En het is natuurlijk ook niet helemaal uit te sluiten dat de kinderen van een vertegenwoordiger hier winkeltje mee hebben gespeeld.

Tekst: Agnes Lewe.
Dit artikel is onder de rubriek "Weeskinderen" in april 2009 verschenen in het Noord-Brabants Historisch Nieuwsblad.